با شروع فصل پاییز و تغییر مزاج آب و هوا به سمت سردی و خشکی، برخی افراد دچار خشکی و ترک های پوستی در نواحی مختلف بدن به خصوص صورت، دست ها و پاها می‌شوند که گاهی استعمال کرم‌های موضعی نرم‌کننده، مرطوب‌کننده و آب‌رسان هم نمی‌تواند مشکل را حل کند.

دکتر فاطمه نجات‌بخش، پزشک متخصص طب سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: از دیدگاه طب سنتی، خشکی پوست دو نوع حقیقی و کاذب دارد. خشکی پوست حقیقی یا واقعی زمانی ایجاد می‌شود که رطوبت کل بدن و پوست کم می‌شود و علاوه بر خشکی پوست، خشکی مو، موخوره و شکنندگی ناخن‌ها تظاهر می‌کند. برای رفع خشکی پوست ساده می‌توان به دو روش پوست را رطوبت‌رسانی کرد. استفاده از داروهای رطوبت‌بخش خوراکی یا ضمادها و روغن‌ها و کرم‌ها و روش دیگر مصرف غذاهایی که باعث رطوبت‌رسانی مناسب به سطح پوست می‌شوند. خوراکی‌های رطوبت‌بخش شامل آب‌سیب، آب‌هویج، سوپ جو، زرده تخم مرغ عسلی، شربت شیره انگور، شیربادام (بادام مخلوط شده با آب و عسل)، شیرعسل، ماءالشعیر طبی و آب پنیر است. خوراکی‌هایی که سبب خشکی پوست می‌شوند، ترشی‌، شوری‌، غذاهای غلیظ، فست فودها، حلیم، کله‌پاچه، پاستا، سالادالویه، آش رشته، حلوا، استفاده بیش از حد از ادویه‌ها، چای، قهوه و نسکافه است.

علل ایجاد خشکی کاذب پوست چیست؟

خشکی کاذب پوست در اثر غلیظ شدن خون و عدم خون‌رسانی به سطح پوست ایجاد می‌شود. منظور از غلظت‌ خون، افزایش هموگلوبین نیست بلکه ازدیاد یک خلط غلیظ است که سبب لزوجت در خون می‌شود. در خشکی‌های کاذب ناشی از سودا، خواب منقطع و آشفته، اسپاسم عضلانی یا پرش دست و پا، استرس و اضطراب، غم و افسردگی، وسواس فکری یا عملی، ترس و وحشت، بی‌حوصلگی، بی‌قراری، همورویید، بواسیر و... نیز تظاهر می‌کند. در افزایش سودا خشکی کاذب و حقیقی هر دو وجود دارد. ممکن است خشکی کاذب از بلغم باشد که علایمی مانند سنگینی و کسالت بدن، افزایش بزاق دهان، خواب سنگین، سردی و سفیدی پوست و ... را ایجاد می‌کند.

درمان آن استفاده از غذاهایی است که غلظت را از بین می‌برد؛ مانند نخوداب. این غذا را می‌توان بدون گوشت و در افراد ضعیف با گوشت تهیه کرد. برای رفع غلظت، بهتر است در کنار سایر درمان‌ها، نخوداب را بین ۴ تا ۱۲ روز به عنوان تنها غذای مصرفی استفاده کرد و سپس هفته‌ای ۲ تا ۳ روز ادامه داد. برای رفع غلظت، استفاده از سکنجبین و غذاهای شبه سکنجبین که در ترکیب‌شان سرکه و یک ماده شیرین مانند عسل، شکر یا شیره انگور دارند، همچنین استفاده از داروهای خوراکی از بین‌برنده غلظت و ماسک‌هایی که خون را به سطح پوست می‌رسانند مانند ماسک پیاز و عسل و نمک توصیه می‌شود. در مواردی که غلظت زیاد است پزشک رطوبت‌بخش‌ها را هم تجویز می‌کند که اقدامی تخصصی است.